Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinden yalnızca haftalar sonra, Ukrayna birliklerinin Sovyetlerden kalma ekipmanlarının mühimmatı süratle tükenmeye başladı.
ABD, yeterli donanımlı düşmanına karşı Kiev’i destekleme taahhüdünün bir modülü olarak Ukrayna’nın Sovyet ekipmanlarına mühimmat arayışına girdi lakin yanlışsız mühimmatı kâfi sayıda bulamayacağını da biliyordu.
Biden idaresi, Ukrayna’ya yardım için evvel ABD müttefiklerine başvurdu. Tıpkı vakitte Ukrayna’ya yardım ağı oluşturabilmek hedefiyle NATO üyesi olmayan fakat yıllar içerisinde geliştirdikleri bağlardan yararlandı.
RAMSTEİN HAVA ÜSSÜNDE KRİTİK TOPLANTI
Ukrayna Savunma Temas Kümesi olarak bilinen memleketler arası topluluk, Biden idaresi altında 25. ve seon kere Almanya’daki Ramstein Hava Üssü’nde bir ortaya gelecek.
Temas kümesi birinci sefer 26 Nisan 2022’de, Rusya’nın işgalinden yalnızca 61 gün sonra toplandığında, ABD, İngiltere, Fransa ve bir avuç diğer ülke Kiev’i ferdî olarak destekliyordu.
Daha sonra birçok ülke, Almanya’ya gelerek savaş alanındaki gelişmeleri direkt Ukraynalı muhataplarından dinledi. O vakitten beri Ukrayna’ya takviye veren ülke sayısı en az 52 ülkeye ulaştı.
Ancak ABD’de 20 Ocak’ta misyona başlayacak olan ve ittifaklara çok daha az değer veren Trump idaresinin, temas kümesine takviye verip vermeyeceği meçhul.
ESKİ SOVYET ÜLKESİNİN NATO TEMASLARI
Savaşın başlamasından bu yana Ukrayna, eski Sovyetler Birliği ülkesi olmasına rağmen NATO’ya dahil olabilmek için çok sayıda talepte bulundu.
Ukrayna’nın NATO’dan istediği yanıtı alamamasının gerisinde ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’nın ittifaka katılmasına yönelik tehditleri yer aldı.
Ukrayna, NATO’ya resmen dahil olmasa da savaş sırasında pek çok ittifak ülkesinin silahlarına ve mühimmatlarına erişti. Ukrayna’nın F-16’lar üzere NATO savaş uçaklarını ve HIMARS taşınabilir roketatarları üzere silahları kullanmaya başlaması, daha fazla ülkeyi Rusya’nın yörüngesinden uzaklaştırdı.
Moskova’nın Soğuk Savaş’tan sonra ortaya çıkan tesir alanını azaltan bu durum, 20 ülkenin temas kümesine geçmesine neden oldu.
Üye ülkelerden birine saldırılması halinde birbirlerinin yardımına koşacaklarını taahhüt eden ulusların ittifak, resmi olarak 32 ülkeden oluşuyor olmasına karşın tesirini Rusya ve Ukrayna ortasındaki savaş sırasında Ukrayna’ya verilen dayanak ile arttırdı.
“NATO üyesi olmayan kıymetli müttefikler” olarak isimlendirilen takviye ülkeleri ortasında Arjantin, Avustralya, Kolombiya, İsrail, Japonya, Kenya, Fas, Yeni Zelanda, Katar, Güney Kore ve Tunus yer aldı.
Bosna, Gürcistan, İrlanda, Kosova ve Moldova’nın yanı sıra ittifakla iştirak kuran iki eski Rus silahları müşterisi Ekvador ve Peru’nun da temas kümesine katılmasıyla NATO’nun etrafı genişledi.
NATO’DAN MÜZAKERE ÖNCESİ UKRAYNA DAVETİ
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Almanya’daki Ramstein Hava Üssü’nde Ukrayna Savunma Temas Kümesi toplantısı öncesinde basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.
Ukrayna’nın “savaşta galip gelebilmesi” için muhtaçlık duyduğu eğitim ve askeri teçhizatın sağlanmasının kıymetine işaret eden Rutte, bu sağlanırken İttifak ülkeleri ortasında yük paylaşımının adil olması gerektiğini lisana getirdi.
Rutte, Ukrayna’da süren savaşın global ölçekte ele alınması gerektiğini söyleyerek “Küresel bağlam, Ukrayna’yı mümkün olan en düzgün pozisyona getirmemiz gerektiğidir ki bir gün Ukrayna’nın inisiyatifiyle bu çatışmanın nasıl çözüleceğine dair görüşmeler başladığında, bunu yapmak için mümkün olan en uygun pozisyonda olsunlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Olası müzakereler sonunda varılacak muahedenin da Ukrayna’nın lehine olduğundan emin olunması gerektiğini kaydeden Rutte, “Eğer yeterli bir muahede olmazsa bunu Çinliler, Kuzey Koreliler, İran, natürel ki Rusya ve tüm dünya bunu görecektir. Münasebetiyle Ukrayna’nın mümkün olan en uygun pozisyonda olduğundan emin olmalıyız.” dedi.
ABD’nin konut sahipliğinde düzenlenen toplantıda Ukrayna’ya en az 2027’ye kadar hava savunma, topçu, zırhlı araçlar, insansız hava araçları, hava kuvvetleri, deniz güvenliği ve öbür kıymetli alanlardaki takviye ve yardımların sağlanması için temel oluşturacak “yol haritası” görüşülecek.
“AVRUPALILAR, ABD SAVUNMA ENDÜSTRİSİNE YÜZ MİLYARLARCA DOLAR YATIRIM YAPTI”
Rutte, Alman Haber Ajansına (DPA) Avrupa ile ABD savunma endüstrisi münasebetine dair değerlendirmede bulundu.
“Avrupalı müttefikler, ABD savunma endüstrisine halihazırda yüz milyarlarca dolar yatırım yaptı.” sözünü kullanan Rutte, ABD savunma endüstrisinin Kongre, Pentagon ve Beyaz Saray’dan onay almasının gerekmemesi durumunda bu ölçünün kıymetli ölçüde artabileceğini kaydetti.
Rutte, Avrupa’nın Patriot füze savunma sistemleri talebine işaret ederek “Tanesi 2 milyar avroya mal oluyor. Hasebiyle bu, ABD iktisadı için çok büyük bir para.” dedi.
ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın düşük savunma harcamaları yapan Avrupalı müttefikler üzerindeki baskıyı artıracağını düşündüğünü belirten Rutte, ABD savunma endüstrisi üzerindeki kısıtlamaların hafifletilmesinin NATO üyesi olmayan ülkelerden silah sistemleri alımı konusunda siyasi çatışma riskini azaltabileceğini söyledi.